جزوه «تفکر سیستمی در مدیریت سازمان» به همت گروه آموزش و توسعه کارکنان دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در تابستان 1401 تدوین شده است.

چگونه می توان از تفکر سیستمی برای ایجاد یک راه حل انعطاف پذیر برای رویدادهای غیرمنتظره استفاده کرد؟ برای پاسخ به این سوال لازم است مراحل زیر را طی کنیم:

اگر با تفکر سیستمی آشنا نیستید، ولی درباره آن زیاد شنیده اید و می خواهید از روش های آن در برای حل مسائل شرکت خود بهره ببرید، بهتر است تا یک آشنایی کلی با تفکر سیستمی به دست آورید. هدف این مقاله همین است!

کتاب‌ها، مقالات و یادداشت‌های زیادی درباره تفکر سیستمی و پویایی سیستم‌ها وجود دارد. اگر بخواهیم همه اینها را خلاصه کنیم و چند مفهوم اصلی را از آنها استخراج کنیم، شاید به موارد زیر برسیم. اگر این مفاهیم را به خوبی یاد بگیریم، می‌توانیم در یادگیری تفکر سیستمی موفق باشیم. برای کسانی که تازه می‌خواهند با تفکر سیستمی آشنا شوند، مرور این مفاهیم خیلی گره‌گشا خواهد بود.

استعاره‌ها نقش مهمی در فهم و تبیین یک موضوع دارند که از قدیم مورد استفاده بوده است. در مدیریت نیز استعاره‌ها وارد شده اند و بحث‌های مهم و مفصلی در این باره انجام شده است. مثلا استعاره سازمان به مثابه موجود زنده یا سازمان به مثابه یک ماشین؛ سازمان که از استعاره ماشین پیروی می‌کند، سازمانی منظم و  دارای رفتار تعریف شده و قابل پیش‌بینی است که کار را بر اساس سلسله مراتب افقی و عمودی کاملا تعریف شده به پیش می‌برد و هر یک از اجزای سازمان، نقشی به مانند پیچ و مهره‌ها یا چرخ دهنده‌های یک ماشین ایفا می‌کنند. حال، اینکه این استعاره درست است یا نه، موضوع بحث ما نیست و باید به تفصیل بحث شود.