کتاب «تفکر سیستمی: کل‌گرایی خلاق برای مدیران» با نام بلندتری تحت عنوان «رویکردهای سیستمی، نقد و بررسی آنها و کاربردشان در مدیریت و ارزیابی کارآمدی آن در مدیریت جامعه و سازمان» توسط مایکل سی جکسون (Michael C. Jackson) نوشته شده و توسط تقی ناصر شریعتی ترجمه و در انتشارات سازمان مدیریت صنعتی به چاپ رسیده است. البته ترجمه دیگری از این کتاب وجود دارد که توسط علی محمد احمدوند و غلام جاپلقیان ترجمه و در موسسه انتشاراتی جهان جام جم منتشر شده است. (+) اما ترجمه سازمان مدیریت صنعتی دقیق‌تر است.
تفکر سیستمی رشته‌ای برای حل مسئله است که از رویکردهای کل نگر به شیوه‌ای خلاقانه استفاده می‌کند. این مفهوم سازی این رشته است که توسط پروفسور مایکل جکسون در این کتاب به آن اشاره شده است. این کتاب برای مدیران با این هدف صریح در نظر گرفته شده است که آنها به شایستگی در کل نگری خلاق دست یابند، برای حل مسائل پیچیده مجهزتر ظاهر شوند و در مؤثرتر باشند. نویسنده، استاد سیستم های مدیریت در دانشگاه هال، انگلستان و مدیر مدرسه بازرگانی آن است. او قبلاً سه کتاب با همین موضوع منتشر کرده است. او همچنین سردبیر سیستم‌های تحقیقاتی و علوم رفتاری و ویراستار سیستم‌های عملی و اقدام پژوهی است. (+)
این کتاب با متون موجود در زمینه سیستم‌ها متفاوت است. مقدمه‌ای روشن از ریشه‌های تفکر سیستمی، مفاهیم و توسعه تفکر سیستمی کاربردی ارائه می‌دهد و گزارشی از «عملکرد سیستم‌های انتقادی» ارائه می‌کند که نشان می‌دهد چگونه روش‌های دیگر سیستم‌ها، مدل‌سازی می‌شوند و چگونه می‌توان روش ها را به صورت ترکیبی استفاده کرد. این کتاب مقدمه‌ای کوتاه برای همه «رویکردهای کل نگر مدیریت» ارائه می دهد و با مطالعات موردی نحوه استفاده از هر یک را در عمل نشان می دهد. (+)
این کتاب مقدمه ای بسیار گسترده برای برخی از ایده ها، مفاهیم، رویکردها و کاربردهای رشته مدرن موسوم به تفکر سیستمی است. هسته اصلی این کتاب از دوازده رویکرد تشکیل شده است. بخش اول مقدمات تفکر سیستمی را ارائه می دهد. در بخش دوم 10 رویکرد متفاوت و شناخته شده را ارائه می دهد و بخش سوم دو رویکرد را معرفی می کند که توسط نویسنده به عنوان ترویج کل نگری خلاق در نظر گرفته شده است. همه این رویکردها در چارچوب یکسان ارائه می شوند: مقدمه، توصیف رویکرد، کاربرد، نقد، ارزش. (+)
در بخشی از این کتاب می‌خوانیم:
چرچمن در جمع‌بندی طرح سیستم‌های اجتماعی خود (۱۹۶۸، ۱۹۷۱) تمامی سنت فلسفی غرب را به هم پیوند داد و البته به کمک فلسفه عمل‌گرایی آمریکایی به ویژه بر اساس فهم خود از کارهای ای، ا، سینگر این جمع‌بندی را پالایش کرد. خلاصه و ماحصل نتیجه‌گیری‌های او را می‌توان در چهار بند کوتاه که در انتهای کتابش (رویکرد سیستمی ۱۹۶۸) آورده است مشاهده کرد. ما این چهار بند را به ترتیب مورد بررسی قرار می‌دهیم و معنای آنها را شرح خواهیم داد. رویکرد سیستمی برای شما هنگامی آغاز می‌شود که نخست، دنیا را از دریچه چشم دیگران نظاره کنید. در اینجا درس‌هایی از کانت و هگل را می‌آموزیم که به ما یادآوری می‌کنند که هر جهان‌بینی که داشته باشیم بدون تردید مبتنی بر «مفروضاتی مسلم انگاشته»، یعنی بر پیش فرض‌های ما (کانت). براساس نظریات هگل لازم است بدانیم که بسیاری جهان‌بینی‌های بدیل دیگر هم بر مفروضات پذیرفته شده دیگر وجود دارند. بنابراین طراحان سیستم باید بپذیرند که ناگزیر ارزیابی‌های بسیار متفاوتی از سیستم، از اهداف و از عملکرد وجود خواهند داشت. تنها راه نزدیک شدن به نمایی از کل سیستم آن است که تا حد ممکن آن را از دیدگاه‌های گوناگون نظاره کنیم. در رویکرد سیستمی باید ذهنیت‌ها را با آغوش باز پذیرا شد. (+)
فهرست کتاب
- فصل 1 - زبان سیستمی
- فصل 2 - تفکر سیستمی کاربردی
- فصل 3 - خلاقیت و سیستم ها
- فصل 4 - تفکر سخت سیستمی
- فصل 5 - پویایی شناسی سیستم ها پنجمین فرمان
- فصل 6 - سایبرنتیک سازمانی
- فصل 7 - نظریه یه پیچیدگی
- فصل 8 - آشکار کردن و آزمودن مفروضات راهبردی
- فصل 9 - برنامه ریزی تعاملی
- فصل 10 - روش شناسی تفکر نرم سیستمی
- فصل 11- فهم انتقادی سیستم ها
- فصل 12 - همپارچگی تیمی
- فصل 13 - تفکر سیستمی پسانوگرا
- فصل 14 - مداخله سیستمی جامع
- فصل 15 - عمل انتقادی سیستمی
لینک‌های مفید
🔗 لینک خلاصه کتاب به زبان فارسی (توسط دانشجویان دانشگاه پیام نور)
🔗 دانلود نسخه اصلی کتاب (به زبان انگلیسی)
🔗 اسلایدهای فصل چهارم: تفکر سخت سیستمی (به زبان فارسی)
🔗 اسلایدهای فصل نهم: برنامه ریزی تعاملی (به زبان فارسی)
دیدگاه‌ها
هیچ نظری هنوز ثبت نشده است.