ما می‌توانیم به پدیده‌های جهان با استفاده از دو نگرش ایستا و پویا نگاه کنیم. در نگرش ایستا به جهان در یک مقطع زمانی مشخص نگاه می‌شود. در نگرش پویا، به پدیده‌ها و رخدادها در طول زمان نگاه می‌شود. نادیده گرفتن پویایی ذاتی پدیده‌ها باعث گرفتن تصمیمات ضعیفی می‌شود که به جای حل مسئله، مسائل جدیدی را ایجاد می‌کند و به چالش‌های موجود پروبال می‌دهد.
داشتن نگاهی پویا و سیستمی باعث می‌شود تا دلایل پیدایش پدیده‌ها را بهتر و عمیق‌تر درک کنید. با فهم عمیق‌تر پدیده‌ها هم می‌توان بهتر تصمیم گرفت. کتاب «پویایی‌شناسی سیستم‌ها» اصول تفکر سیستمی و کاربرد عمومی آن را توضیح می‌دهد. خوانندگان این کتاب بیشتر با اصول تفکر سیستمی و استفاده از آن در تحلیل کیفی مسائل و رویدادهای اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، و مدیریتی آشنا می‌شوند. کتاب تا آن جایی که ممکن است وارد جنبههای تکنیکی و ریاضی و مدلسازی سیستم‌ها نمیشود.
فصل‌های اول تا ششم کتاب بدون استفاده از ریاضی، مفاهیم سیستمی و مبانی نظری پویایی‌شناسی سیستم‌ها را مطرح می‌کند. دو فصل آخر این جلد در موردتبدیل مدلهای پویا به معادلات ریاضی و شبیهسازی آن با کامپیوتر بحث می‌کند. برای مطالعه دو فصل آخر آشنایی با ریاضیات در حد نوشتن معادلات کافی است. مطالعه آن دو فصل از نظر آشنایی ارتباط ساختار نظامها با رفتار آنها و نیز درک بهتر تعامل عرضه و تقاضا در بازار مفید است. (+)
در جلد بعدی کتاب پویایی‌شناسی سیستم‌ها جنبههای فنیتر آن ارائه خواهد شد. (جلد بعدی هنوز چاژ نشده است)
فهرست کتاب
- فصل اول: نگرش پویا
- فصل دوم: نقش مدل در فهم پدیده‌ها
- فصل سوم: دیدگاه سیستمی
- فصل چهارم: ساختار سیستم
- فصل پنجم: مدل تشریحی و روابط علت و معلولی
- فصل ششم: برخی الگوهای ساده
- فصل هفتم: نمودارهای جریان و معادلات ریاضی مدل + راهنمای نرم افزار Vensim
- فصل هشتم: تحلیل عرضه و تقاضا در بازار
در بخشی از کتاب پویایی‌شناسی سیستم‌ها می‌خوانیم
اولین عنصر در دیدگاه سیستمی موردنظر در این کتاب، نگرش پویاست. بر اساس نگرش پویا، انسان دنیا را دنیایی پویا می‌بیند. دنیایی که در آن همه چیز در حال تغییر است. پویایی دنیا از طریق تغییر در نمودهای دنیای واقع مانند تعداد جمعیت، درجه حرارت، علاقه، نفرت، میزان فروش و سود ماهانه قابل مشاهده است.
همان‌طوری که قبلا بیان شد. نگرش پویا در مقابل نگرش ایستاست.
نگرش ایستا به جهان در یک مقطع زمانی خاص می‌نگرد و سعی در فهم روابط حاکم بر جهان در آن مقطع خاص دارد. نگرش ایستا بر رخدادها در یک مقطع زمانی خاص متمرکز می‌شود و عوامل موثر بر پیدایش رخداد در آن مقطع زمانی خاص را جست‌وجو می‌کند. به عنوان مثال خرابی یک ماشین، خاموشی برق و یا یک اعتصاب کارگری رخدادهایی هستند که در یک برهه‌ی زمانی رخ می‌دهند. در نگرش ایستا ممکن است به عنوان مثال خرابی ماشین را به اهمال کارگر در مراقبت از آن، خاموشی برق را به از مدار خارج شدن یک نیروگاه و یا اعتصاب کارگری را به برخورد نامناسب مدیر با یک کارگر منتسب کرد. غالب افراد روی رخدادها متمرکز می‌شوند. جراید و رسانه‌های گروهی نیز به صورت معمول بر رخدادها متمرکز می‌شوند و آنها را گزارش می‌کنند که مورد توجه خوانندگان و خبرنگاران قرار می‌گیرد. تمرکز جراید بر رخدادها توجه مردم را بر رخدادها جلب کرده و محدود کردن دید مردم به رخدادها را تقویت می‌کند. در چنین محیطی, مردم بیشتر طالب شنیدن یا خواندن گزارش رخدادها هستند و این خواسته تمرکز جراید بر رخدادها را بیشتر تقویت می‌کند.
تمرکز روی رخدادها موجب عکس‌العمل نسبت به آنها می‌شود. خرابی ماشین موجب تلاش برای تعمیر سریع‌تر آن و آموزش یا توبیخ کارگری می‌شود که با آن ماشین کار می‌کند. اگر خاموشی برق در یک منطقه ناشی از خرابی و خارج شدن یک نیروگاه از مدار شبکه‌ی برق باشد. موجب سعی در رفع اشکال پیش آمده در نیروگاه و برقراری مجدد جریان برق می‌شود. اگر خاموشی به علت عدم کفایت برق تولیدی نسبت به مصرف برق باشد. سعی می‌شود برای تأمین برق خانگی، برق صنایع قطع شود از روشنایی معابر کاسته شود یا اقدام دیگری برای کنترل مصرف مشتریان پرمصرف برق صورت پذیرد. اگر یک اعتصاب کارگری روی دهد، سعی می‌شود با نماینده‌ی آنها صحبت و با پاسخ به برخی از خواسته‌ها اعتصاب را پایان دهند یا نمایندگان آنها را جلب کنند. البته توجه به رخدادها و سعی در مهار آنها لازم است ولی کافی نیست.
لینک‌های مفید:
- 🔗 مشاهده نشست تفکر سیستمی (معرفی کتاب با سخنرانی دکتر مشایخی) | در سایت هم‌آموز (ابتدا در سایت عضو شوید)
- 🔗 خرید نسخه فیزیکی کتاب
- 🔗 مطالعه نسخه فیزیکی کتاب در فیدیبو، طاقچه و کتابراه
- 🔗 دانلود صفحات اولیه کتاب (شامل فهرست)
✅ برای بهبود کمیت و کیفیت مطالب این وبلاگ، میتوانید ما را حمایت کنید. همچنین منتظر نظرات ارزشمند شما هستیم.
دیدگاه‌ها
هیچ نظری هنوز ثبت نشده است.