دنلا مدوز (Donella Meadows) (زاده ۱۳ مارس ۱۹۴۱ – درگذشته ۲۰ فوریه ۲۰۰۱) دانشمند، معلم و نویسنده آمریکایی محیط زیست بود. او بیشتر به عنوان نویسنده اصلی کتاب‌های محدودیت‌های رشد و تفکر سیستمی شناخته می‌شود. میدوز در الگین، ایلینوی متولد شد و در رشته علوم تحصیل کرد و مدرک B.A خود را در رشته شیمی از کالج کارلتون در سال 1963 و مدرک دکترای خود را در رشته بیوفیزیک از هاروارد در سال 1968 اخذ کرد. وی بر اثر مننژیت مغزی در سال 2001 در سن 59 سالگی درگذشت. (+)
به مدت 16 سال دانا یک ستون هفتگی به نام "شهروند جهانی" نوشت و درباره رویدادهای جهان از دیدگاه سیستمی اظهار نظر کرد. در بیش از بیست روزنامه منتشر شد، در رقابت ملی Champion-Tuck در سال 1985 مقام دوم را برای روزنامه‌نگاری برجسته در زمینه‌های تجارت و اقتصاد کسب کرد، در سال 1990 جایزه آموزش علوم والتر سی پین را دریافت کرد و نامزد جایزه پولیتزر شد.
در سال 1996، دانا مؤسسه پایداری (در حال حاضر با نام آکادمی برای تغییر سیستم ها شناخته می‌شود) را با مأموریت تقویت انتقال به سیستم های پایدار در همه سطوح جامعه، از محلی تا جهانی، تأسیس کرد. (+)
***
دوستانش او را «دانا» صدا می‌کنند. کتاب تفکر سیستمی مدوز (مهم‌ترین کتاب او که بیان شد) را که باز می‌کنید، خیلی زود چشم‌تان به صفحهٔ تقدیم می‌افتد: «تقدیم به دانا.» عجیب نیست؟ چرا باید یک نویسنده کتابش را به خودش تقدیم کند؟
جواب را با اندکی دقت می‌توان یافت: زیر نام دانا در صفحهٔ تقدیم نوشته شده: ۲۰۰۱-۱۹۴۱. مشخص است که سال تولد و مرگ اوست. اما کتاب برای نخستین بار در سال‌های ۲۰۰۸ و ۲۰۰۹ چاپ شده است. بله. آن‌چه به عنوان کتاب تفکر سیستمی دنلا مدوز می‌شناسیم، دست‌نوشته‌های اوست که چند سال پس از مرگش در قالب کتاب منتشر شده‌اند.
طبیعتاً چنین کتابی باید یک ویراستار حرفه‌ای داشته باشد؛ یکی از شاگردان مدوز. کسی که او و نگاهش را بشناسد و بر تفکر سیستمی مسلط باشد. این فرد دایانا رایت (Diana Wright) است.
رایت در یادداشتی سه‌صفحه‌ای در ابتدای کتاب توضیح می‌دهد که مدوز در سال ۱۹۹۳ نسخهٔ پیش‌نویس این کتاب را به پایان رسانده، اما تا زمان مرگش در سال ۲۰۰۱ فرصت نکرده آن را به شکلی که می‌پسندیده کامل کرده و منتشر کند. در تمام این سال‌ها، نسخهٔ پیش‌نویس در میان شاگردان مدوز دست‌به‌دست می‌شده و علاقه‌مندان تفکر سیستمی از آن استفاده می‌کرده‌اند. همین استقبال باعث می‌شود رایت این نسخهٔ پیش‌نویس را پس از ویرایش و طراحی ساختاری تازه در قالب یک کتاب منتشر کند. (+)
او یکی از بنیانگذاران گروه Balaton است و به عنوان یک دانشمند، ارتباط دهنده، معلم، کشاورز، رهبر پایداری و یکی از برجسته ترین تحلیلگران سیستم در جهان یاد می شود.
دانا در طول زندگی خود افتخارات زیادی کسب کرد و گروه Balaton با کمک هزینه ای که به ستاره های جوان در حال ظهور در زمینه پایداری اعطا می شود، یاد او را گرامی می دارد. هدف این گروه از این کار، توانمندسازی رهبران جوان و نوظهور، به ویژه زنان جوان، در حوزه پژوهش و اقدام در عرصه پایداری است. (+)
گروه بالاتون تحقیقات جدید، اقدامات جدید و راه حل های جدید برای پایداری تولید می کند. ما معتقدیم که از طریق تفکر سیستمی، شبکه‌سازی، ارتباطات و تجسم می‌توانیم تغییرات بزرگی را برای بهتر شدن در پایداری جهانی ایجاد کنیم. ما سیستم‌ها را برحسب منابع طبیعی می‌دانیم - و از استفاده از آنها فقط با نرخی حمایت می‌کنیم که به آنها اجازه می‌دهد دوباره تولید شوند یا با جایگزین‌های تجدیدپذیر جایگزین شوند.
ماموریت پروژه Donella Meadows حفظ میراث او به عنوان یک رهبر، محقق، نویسنده و معلم الهام بخش است. برای مدیریت حقوق مالکیت معنوی مربوط به آثار منتشر شده دانا؛ ارائه و نگهداری یک آرشیو جامع و به راحتی قابل دسترسی از کارهای خود به صورت آنلاین، شامل مقالات، ستون ها و نامه ها؛ برای توسعه منابع و برنامه‌های جدید که ایده‌های او را در مسائل جاری به کار می‌گیرد و آنها را در دسترس شبکه‌ای بزرگ‌تر از دانشجویان، شاغلان و رهبران تغییرات اجتماعی قرار می‌دهد.
یکی از نکات جالب این موسسه این است که به صورت کمک‌های خیرخواهانه اداره می‌شود و بودجه مشخص و بالایی از دولت ندارد. در سایت این موسسه قابلیت Donate تعبیه شده است و اینطور نوشته شده است:
برای ارائه ابزارهای سیستمی، رهبری، تحقیقات و اقدامات مشترکی که برای ایجاد جوامع عادلانه تر و پایدارتر در سراسر جهان به آن نیاز داریم، به سخاوت شما وابسته هستیم.
برخی از جملات مدوز:
هیچ سیستم جداگانه ای وجود ندارد. جهان یک تداوم است. اینکه کجا باید یک مرز در اطراف یک سیستم ترسیم کرد به هدف بحث بستگی دارد. (+)
یک رهبر خوب اهداف درستی را تعیین می‌کند، کارها را به حرکت در می‌آورد و به ما کمک می‌کند تا بفهمیم که از قبل می‌دانیم چه کار کنیم. (+)
تنوع زیستی را نمی توان با حفاظت از چند گونه در یک باغ وحش یا با حفظ کمربند سبز یا پارک های ملی حفظ کرد. طبیعت برای عملکرد صحیح به فضای بیشتری نیاز دارد. با این حال، بدون هزینه های انسانی، بدون نگهبانان باغ وحش، پارکبانان، جنگلبانان یا بانک های ژن می تواند خود را حفظ کند. تنها چیزی که نیاز دارد این است که تنها بماند. (+)
هیچ کس نمی تواند عدالت، دموکراسی، امنیت، آزادی، حقیقت یا عشق را تعریف یا اندازه گیری کند. هیچ کس نمی تواند هیچ ارزشی را تعریف یا اندازه گیری کند. اما اگر هیچ کس به جای آنها صحبت نکند، اگر سیستم هایی برای تولید آنها طراحی نشده باشند، اگر در مورد آنها صحبت نکنیم و به حضور یا عدم حضور آنها اشاره نکنیم، وجودشان از بین خواهد رفت. (+)
یک چشم انداز را باید بر اساس وضوح ارزش های آن قضاوت کرد، نه وضوح مسیر اجرای آن. (+)
کمیاب ترین منبع نفت، فلزات، هوای پاک، سرمایه، نیروی کار یا فناوری نیست. کمیاب ترین منابع، تمایل ما به گوش دادن به یکدیگر و یادگیری از یکدیگر و جستجوی حقیقت است تا اینکه به دنبال حقیقت باشیم. (+)
لینک‌های مفید:
دیدگاه‌ها
هیچ نظری هنوز ثبت نشده است.